Kosten van een AZC: De rekening is voor de inwoner van Noordwijk

De plannen voor een AZC aan de Achterweg zijn nog niet eens goedgekeurd, maar nu al lopen de kosten voor de gemeente op. In dit artikel zetten we de feiten en cijfers op een rij en leggen we uit waarom dit dossier voor Noordwijk een dure kwestie kan worden.

Voorbereidingskosten: tonnen nog vóór een besluit

Uit gemeentelijke stukken blijkt dat er 3,8 fte ambtenaren met het AZC-dossier bezig zijn. Dat komt neer op meer dan 200.000 euro aan personeelskosten, nog voordat de raad überhaupt een besluit heeft genomen.

Daarnaast is er in de bestuursopdracht vastgelegd dat er nog eens circa 200.000 euro extra nodig is voor onderzoeken en uitwerking. Denk aan milieuonderzoeken, veiligheidsanalyses en juridische trajecten. Daarmee loopt de teller voor voorbereidingen al richting een half miljoen euro.

Extra risico’s: hoge kosten en onzekerheid

Naast de voorbereidingskosten kan er nog een flinke rekening volgen voor de locatie zelf. Als de gemeente besluit door te gaan, betekent dit dat er extra geld nodig is voor de aankoop en inrichting van het terrein. In de stukken staat dat dit waarschijnlijk via een lening moet worden gedekt. Daarmee lopen de kosten verder op en bestaat het risico dat het project verlieslatend wordt. Dat zou betekenen dat Noordwijk uiteindelijk zelf moet bijbetalen.

Wie betaalt de rekening?

Officieel is het COA verantwoordelijk voor de opvang en een deel van de financiering. Maar in de praktijk blijkt dat gemeenten vaak blijven zitten met de extra kosten. Bij tijdelijke opvang, zoals die in Noordwijk wordt voorgesteld, gaat het om veel meer dan alleen de units zelf.

1. Extra handhaving en veiligheid
   De gemeente moet zorgen voor een veilige leefomgeving. Denk aan extra inzet van politie, handhaving en toezicht in de buurt. Die uren worden lokaal betaald, terwijl het COA alleen binnen de poorten verantwoordelijk is.
   
2. Onderwijs en zorg
   Kinderen die instromen in scholen vragen om plekken, begeleiding en vaak taalondersteuning. Ook de huisarts en andere zorgvoorzieningen krijgen er patiënten bij. Deze kosten worden niet volledig vergoed en komen deels bij de gemeente terecht.
   
3. Ondersteuning en sociaal werk
   Gemeenten moeten vaak extra maatschappelijk werk, buurtwerk en vrijwilligerscoördinatie inzetten. Ook hier geldt dat het Rijk alleen een deel bijdraagt, terwijl Noordwijk de rest uit eigen middelen moet betalen.
   
4. Juridische en organisatorische kosten
   Bezwaarprocedures, vergaderingen, externe onderzoeken en communicatiecampagnes: ze lijken klein, maar stapelen snel op. Dit zijn kosten die de gemeente zelf draagt, omdat ze niet onder de vergoeding van het COA vallen.
   
5. Onzekerheid bij vergoedingen
   De Rijksoverheid spreekt in officiële documenten expliciet over een “tegemoetkoming” voor gemeenten. Dat betekent dat er wel geld terugkomt, maar niet volledig. Het verschil moet Noordwijk zelf ophoesten.

Kortom: ook als het COA meebetaalt, is de kans groot dat de gemeente een fors deel van de rekening zelf moet betalen. Uiteindelijk komt dit neer op de inwoners, via gemeentelijke middelen of belastinggeld.

Onze bronnen

• Raadsvoorstel tijdelijke asielopvang Achterweg (25 juni 2024) https://noordwijk.bestuurlijkeinformatie.nl/Agenda/Document/25c9c770-d9cc-490c-80a6-3de796115abb?documentId=9c0daf60-7e43-4690-b85b-1d41462355af
• Zienswijze PD Vastgoed (3 september 2025) https://noordwijk.bestuurlijkeinformatie.nl/Reports/Document/fecdb14c-6833-4572-a1ef-8edb4c6c3139?documentId=f91a6e18-4ee4-4388-a7e4-8df855b78145
• VNG Ledenbrief financiering TGO (19 februari 2025) https://vng.nl/sites/default/files/2025-02/20250219-ledenbrief-ontwikkelingen-asielopvang-en-huisvesting-statushouders.pdf